در این تحقیق مسئله اساسی چیستی مذاق شارع تبیین می‌شود. برای مذاق شارع، معانی متفاوتی ذکر کرده‌اند، اما بدیهی است که صحیح‌ترین معنای یک اصطلاح را باید نزد واضع آن و در فضای زایش آن یافت که در اینجا دلالتی از سنخ «مذهب شرع» و «دستگاه شریعت» دارد. حال اگر شرع را دستگاهی بدانیم که شارع برای تأمین سعادت دنیوی و اخروی بشر طراحی کرده است، به دلیل ناتوانی ما از درک واقع، یک فقیه در ذهن خویش پس از ممارست فراوان و رسیدن به قوه اجتهاد، به مدد ادله شرعی، به نظامی از شریعت می‌رسد. این ساختار ذهنی، همان مذاق و دستگاه شریعت است که پس از برساخته شدن در ذهن فقیه، به خط‌وربط او در کلیه استدلال‌ها جهت می‌دهد و همچون سنگ محک، قدرت سنجش و ارزیابی ادله مختلف و یافتن حکم در موارد غیرمنصوص را به فقیه اعطا می‌کند.
)