با پافشاری اهل شریعت و با حمایت فقهای نجف اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطه تصویب شد. در مجلس اول دشواری‌های تشکیل مجلس، گردآمدن دیرهنگام نمایندگان شهرها و حوادث استبداد صغیر مانع از تشکیل هیئت اصل طراز شد. با آغاز نخستین کوشش‌ها برای اجرای اصل دشواری‌های آن بیشتر آشکار می‌شد. برخی از این دشواری‌ها در نحوه تنظیم اصل نهفته بود و برخی زمینه‌های اجتماعی داشت. درباره نحوه انتخاب فقهای اصل طراز بحث‌های مهمی در مجلس درگرفت و دیدگاه‌های مختلفی بروز کرد. فقها تعداد بیست نفر را به مجلس معرفی کردند؛ اما اولین مانع در اجرای این اصل استعفای بسیاری از فقهای منتخب مجلس بود که حاضر به سکونت در تهران و ترک حوزه‌های درس خود نبودند. بااین‌وجود این اصل، برخلاف تصور رایج، در مجلس دوم اجرا شد. در این مقاله با استناد به اسناد و مدارک تاریخی بحث‌هایی که در اطراف این اصل در مجلس دوم پدیدار شدند بحث و بررسی خواهند شد و خواهیم گفت که بررسی این اصل صرفاً موضوعی تاریخی نیست بلکه می‌توان از برخی مطالب آن درس‌هایی ازجمله برای انتخاب اعضای شورای نگهبان گرفت.
)