@article { author = {اسماعیلی, محسن}, title = {حق بر امنیت و همگانی بودن آن}, journal = {فقه حکومتی}, volume = {3}, number = {5}, pages = {7-22}, year = {2018}, publisher = {محمد جواد ارسطا}, issn = {}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {امنیت به مثابه یک حق همگانی در متون و اسناد معتبر حقوق بین‌‎الملل، از جمله ماده بیست و دوم اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده نهم میثاق بین‌‎المللی حقوق مدنی و سیاسی مورد تصریح و تأکید قرار گرفته است. اینک این دو پرسش مطرح است: آیا این حق در فقه امامیه به رسمیت شناخته شده است؟ برای چه کسانی؟ در این مقاله، نخست به اهمیت یافتن پاسخ این پرسش‌ها و رهاوردهای آن اشاره می‌شود. سپس در دو گفتار جداگانه به دو پرسش اصلی پاسخ داده می‌شود. کاوش و دقت در منابع استنباط فقهی نشان می‌دهد که، اولاً؛ امنیت به عنوان حق شهروندی به رسمیت شناخته شده و در درجه نخست اهمیت است. ثانیاً؛ این حق متعلق به همه شهروندان است و تفاوت دین، مذهب، قومیت و مانند آن تأثیری در برخورداری از حق مزبور ندارد.}, keywords = {امنیت,امنیت عمومی,حقوق شهروندی,حق همگانی,محاربه}, url = {https://fh.smhi.ir/article_86182.html}, eprint = {https://fh.smhi.ir/article_86182_4db1be0300896f4ff57d26ac202d996a.pdf} } @article { author = {سیدباقری, سیدکاظم}, title = {سازوکارهای تأمین امنیت روانی در فقه سیاسی}, journal = {فقه حکومتی}, volume = {3}, number = {5}, pages = {23-28}, year = {2019}, publisher = {محمد جواد ارسطا}, issn = {}, eissn = {}, doi = {}, abstract = { از وظایف فقه اسلامی و از اصلی‌ترین کارکردهای دولت اسلامی، ایجاد امنیت و جلوگیری از ناامنی و شورش است. امنیت روانی، بعد نرم‌افزاری امنیت است که به مدد آن شهروندان احساس می­کنند محیط زندگی­شان، آرام و دور از آسیب و تهدید است. این مقوله خود را در همۀ ساحت‌های زندگی نشان می­دهد. این نوشتار به سازکارهایی از فقه می­پردازد که به طور مستقیم بر ایجاد و تثبیت امنیت روانی اثرمی‌گذارند. فرضیۀ مقاله این است که با تمهیدهایی نظری مانند لحاظ‌کردن نوع روابط میان امنیت روانی با خودشکوفایی، اخلاق، سرمایۀ اجتماعی، عدالت سیاسی و ایمان، می‌توان سازکارهای امنیت روانی در فقه سیاسی را در اموری چون حفظ حریم خصوصی شهروندان، جلوگیری از نشر کتب ضلال، قاعدۀ حرمت جان، مال و آبروی مسلمان، حاکمیت قانون، اصول برائت و صحت و مقابله با محارب، رصد و پی‌جویی کرد. این تحقیق با روش توصیفی-تحلیلی و بهره‌گیری از روش مرسوم فهم نصوص در حوزه انجام شده است.}, keywords = {امنیت روانی,فقه سیاسی,حرمت جان و آبرو,حریم خصوصی,کتب ضلال}, url = {https://fh.smhi.ir/article_86767.html}, eprint = {https://fh.smhi.ir/article_86767_c34755ad33d5749c631e15dc7c9ee3f4.pdf} } @article { author = {صرامی, سیف الله}, title = {ماهیت فقهی امنیت؛ حق یا حکم؟}, journal = {فقه حکومتی}, volume = {3}, number = {5}, pages = {49-72}, year = {2018}, publisher = {محمد جواد ارسطا}, issn = {}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {امنیت، در فقه اسلامی اهمیت و قلمروی گسترده­ای دارد. حق یا حکم­بودنِ امنیت، با توجه به آثار مختلف حق یا حکم­بودن، پرسش اصلی این مقاله است. برای پاسخ به این پرسش، پس از تعریف واژگان امنیت، حق و حکم، نخست امنیت را در منابع و متون فقه بررسی کرده­ایم سپس، شواهد حق­بودن را مطرح و نقد کرده­ایم و آنگاه دلیل حکم­بودن را تبیین و صورت­بندی نمودیم. در نهایت، نتیجه گرفته­ایم که امنیت در فقه اسلامی حکم است و معنای آن هم مطلوبیت وضعیت امن فردی و اجتماعی در قلمرو گسترده امنیت، شامل حوزه­های مختلف فرهنگی، سیاسی، انتظامی، نظامی، روابط داخلی، خارجی به مثابه است. با وجود این، امنیت می­تواند در قالب قراردادها، معاهدات و میثاق­ها در روابط خصوصی، عمومی و بین­الملل، حق اعتبار شود}, keywords = {امنیت,حق,حکم,فقه,معاهدات}, url = {https://fh.smhi.ir/article_86768.html}, eprint = {https://fh.smhi.ir/article_86768_264a8c064bcca8104a624037d4ee5503.pdf} } @article { author = {غمامی, محمد مهدی}, title = {واکاوی مفهومی «نظم عمومی» و «حفظ نظام»}, journal = {فقه حکومتی}, volume = {3}, number = {5}, pages = {73-94}, year = {2018}, publisher = {محمد جواد ارسطا}, issn = {}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {نظم عمومی، مفهومی پرکاربرد در مطالعات حقوقی است. این مفهوم در عین حال سهل و ممتنع است؛ به این معنا که حقوق‌دانان و به تبع قانون­گذاران همواره بر صیانت آن تأکید و با هر عاملی که آن را مختل کند، به مدد ابزارهای اداری، حقوقی و کیفری مناسب برخورد می‌کنند. با وجود این در مقام تفصیل، نظم عمومی ازآنجاکه با ارزش­های اساسی و منابع حقوق در هر نظام حقوقی ارتباط وثیقی دارد، کاملاً مفهومی مکان‌مند و در عمل زمان­مند است. به همین دلیل شناسایی این مفهوم در نظام حقوقی ایران، که به­نحو تنگاتنگی با مفاهیم و قواعد فقه اسلامی در ارتباط است، در گروی شناخت مفهومی قاعده «حفظ نظام» است. در واقع هرچند نظم عمومی به‌واسطۀ نظام حقوقی فرانسه به‌ویژه ماده (6) قانون مدنی آن کشور وارد ادبیات و نظام حقوقی ایران شده، باید در نظر داشت که خاستگاه و ساختار کاربرد آن با مبانی اسلامی تفاوت بنیادین دارد؛ بنابراین در پاسخ به این پرسش که «خاستگاه و ساختار کاربرد مفهوم نظم عمومی با مفهوم «نظام» چه تفاوتی دارد، نگارنده بر این باور است که هر چند هر دو مفهوم منبعث از الزامات و اقتضائات اجتماعی است، ولی به­واسطه تفاوت در ارزش­های اساسی و مبانی از حیث نحوه استناد و به‌کارگیری، با یکدیگر تفاوت­های جدی دارند. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی– تحلیلی است.}, keywords = {نظام,نظم عمومی,دولت,فقه,امنیت عمومی,مصلحت}, url = {https://fh.smhi.ir/article_86770.html}, eprint = {https://fh.smhi.ir/article_86770_303eff38a65af599423bc4e9ac60a47a.pdf} } @article { author = {لک زایی, نجف and فاضلی, میرزاحسین}, title = {پاسخ به پرسش‌های اصلی مکاتب امنیتی از منظر فقه با تأکید بر دیدگاه صاحب جواهر}, journal = {فقه حکومتی}, volume = {3}, number = {5}, pages = {95-117}, year = {2018}, publisher = {محمد جواد ارسطا}, issn = {}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {در مکاتب امنیتی رایج در دنیا پرسش‌هایی در حوزه: مفهوم، ابعاد، سطوح، مرجع و روش تحصیل امنیت مطرح است. دو پرسش دیگر مربوط به تعیین و تعریف دوست و دشمن و راهکارهای استراتژیک امنیتی است. در مقاله حاضر سعی شده است پرسش‌های مذکور با بهره‌گیری از فقه، به‌ویژه از نظر صاحب جواهر، پاسخ داده شود. در فقه کنونی باب یا کتاب مستقلی در خصوص امنیت وجود ندارد؛ ازاین‌رو بحث این مقاله رویکرد ظرفیت شناسانه دارد و سعی کرده است از مباحث فقهی موجود دلالت امنیتی آنها را مورد توجه قرار دهد. در فقه و شریعت اسلامی، بحث حفظ نفس، حفظ عقل، حفظ نسب، حفظ ناموس، حفظ مال، حفظ دین و دارالاسلام آمده و حفظ همان «بقا» است. در نگاه فقه جواهری ابعاد امنیت، به صورت تعالی‌یافته تفسیر گردیده است که افزون بر بُعد مادی و معنوی، شامل ابعاد فردی، اجتماعی، نظامی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، و زیست‌محیطی می­گردد. این مقاله بر اساس آموزه‌های فقهی و مبانی اسلامی، روش‌های تحصیل هریک از ابعاد امنیت را بررسی و روشن ساخته است. }, keywords = {مفهوم امنیت,ابعاد امنیت,سطوح امنیت,مرجع امنیت,راهکارهای استراتژیک}, url = {https://fh.smhi.ir/article_86771.html}, eprint = {https://fh.smhi.ir/article_86771_a1a6b68963825b0891c13713d9af2996.pdf} } @article { author = {ورعی, سید جواد}, title = {امنیت از اهداف تشریع}, journal = {فقه حکومتی}, volume = {3}, number = {5}, pages = {117-140}, year = {2018}, publisher = {محمد جواد ارسطا}, issn = {}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {از دیدگاه متکلمان و فقیهان حفظ و حراست از دین، جان، مال، نسَب و عقل از اهداف و مقاصد شریعت است. این مسئله نشان­گر آن است که امنیت به معنای وسیع آن مورد توجه قانون­گذار حکیم بوده؛ بدین معنا که امنیت جانی، مالی، عِرضی و عقیدتی فرد و جامعه، فلسفه اصلی احکام شریعت در زمینه­های مختلف فردی و اجتماعی است. این مقاله عهده­دار تبیین این مسئله، با مروری بر مجموعه احکام و قوانین شرعی در سراسر فقه است. شناخت حکمت مورد نظر قانون­گذار در جعل و تشریع هر یک از احکام شریعت از آن رو اهمیت دارد که فرد و جامعه را در راستای تحقق و اجرای احکام و منطبق بر مقاصد شریعت یاری می­کند. فرد و جامعه­ای که بداند تکلیفی که انجام می‌دهد دست‌یابی به کدام مقصد و مقصود را دنبال می­کند، با فرد و جامعه­ای که از هدف تشریع جاهل یا غافل است، تفاوت اساسی دارد. در این مقاله پاره­ای از احکام و قوانینی که با هدف تأمین امنیت در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی تشریع شده، با استناد به منابع اصیل استنباط و با روش تحلیلی شناسایی شده­اند.}, keywords = {امنیت فردی,امنیت اجتماعی,مقاصد,شریعت,قوانین}, url = {https://fh.smhi.ir/article_86772.html}, eprint = {https://fh.smhi.ir/article_86772_e26e17a7aa6febb19d66e986447a852a.pdf} }